FSO-R i BR, czyli historia małych samochodów terenowych z FSO

Prace nad własnym samochodem terenowym w FSO rozpoczęły się już w czasach samochodu Warszawa, w latach 50. Było to podyktowane m.in. niedoborem takowych pojazdów w służbach państwowych oraz zapotrzebowaniem na takie auta w sektorze rolniczym. Aż do lat 70. wszelkie koncepcje tego typu pozostawały wyłącznie na papierze. Pierwszym faktycznie wyprodukowanym prototypem polskiego auta terenowego był Polski Fiat 125p 4×4 zawierający elementy zawieszenia oraz przeniesienia napędu z samochodu Łada Niva, jednak ze względu na wydłużający się okres wdrażania go do seryjnej produkcji prace nad nim przerwano (ów okres to lata 1977-1983).
Kolejnym etapem prac było opracowanie małego samochodu terenowego we współpracy z Zakładem Artystyczno-Badawczym działającym przy ASP. Tym razem punktem wyjścia dla późniejszych prac był Fiat Campagnola. Produkcja miałaby się odbywać z Zakładzie Krótkich Serii FSO działającym przy Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Samochodów Osobowych. Robocza nazwa projektu to FSO-R od słów: Rancho, Rodeo, Rolniczy. Nowy pojazd miał bazować w jak największym stopniu na Polskim Fiacie 125p, 125 PN (robocza nazwa Poloneza) oraz Żuku. Konstrukcja byłaby zbyt ciężka dla zespołów napędowych pochodzących ze 125p dlatego dla FSO-R przewidziano nowe silniki, które FSO miała wprowadzić we współpracy z Fiatem do 125 PN/Poloneza (silnik benzynowy o pojemności 1755 cm3 i mocy 72 KM oraz wysokoprężny o pojemności 1714 cm3 i mocy 55 KM). Z zachowanych rysunków technicznych wynika, że dla FSO-R przewidywano różne rodzaje nadwozi: 3-drzwiowe, 5-drzwiowe, 2- 4- lub 6-osobowe, ze sztywnym bądź brezentowym dachem. Gdy na początku lat 80. Okazało się, że nowych silników nie będzie zakończono prace nad FSO-R.
Następnym etapem było zlecenie Przemysłowemu Instytutowi Motoryzacji PIMOT opracowanie nowego samochodu terenowego z wykorzystaniem silnika 1.5 pochodzącego z Polskiego Fiata 125p/Poloneza. Prototyp nazwany BR-83 był gotowy w 1984 roku – wtedy został poddany testom eksploatacyjnym. Skutkiem ich było wzmocnienie oraz doposażenie konstrukcji i poprawa jakości podzespołów. BR-83 był małym samochodem terenowym z brezentowym dachem oraz, na wczesnym etapie, nie posiadającym drzwi. Od strony technicznej bazował w dużym stopniu na samochodzie Polonez (dzielił z nim mosty napędowe, silnik, skrzynię biegów, sprzęgło, zawieszenie, układ kierowniczy, koła, instalację elektryczną). W 1985 roku pojawił się drugi prototyp: BR-85, który od tej pory testowano równolegle z BR-83. Podstawową różnicą między pojazdami było zamknięte, 2-drzwiowe nadwozie ze sztywnym dachem. Również w nowym samochodzie testy eksploatacyjne wymusiły poprawki w konstrukcji oraz jej jakości – ograniczono się tym razem do zespołów mechanicznych nie dokonując zmian w karoserii. Kolejnym samochodem z serii miał być BR-87 zbudowany w oparciu o doświadczenia z dwoma wcześniejszymi prototypami i nowocześnie wyglądającym nadwoziem. Nadal jednak miał bazować na Polonezie, ale zespoły odpowiadające za napęd 4×4 miały być zaprojektowane od nowa. Według szacunków seryjna produkcja miała obejmować ok 11 tys. samochodów rocznie jednak prace nad BR-87 zostały zawieszone w maju 1990 roku, do tego czasu w PIMOT ukończono tylko budowę nadwozia.
Prototypy serii BR zachowały się do dzisiejszych czasów – zdjęcie zdekompletowanego BR-85 pojawiło się w sieci w 2013 roku, zaś BR-83 również w nienajlepszym stanie znajduje się w zbiorach Muzeum Motoryzacji i Techniki w Szczecinie.

Żródło: Sławomir Drążkiewicz „Samochody Terenowe FSO”
#ciekawostki #samochody #motoryzacja #fso #historia #gruparatowaniapoziomu